Wat zien we?
Sinds 2008 daalt de hoeveelheid huishoudelijk afval in Vlaanderen. In 2019 was de totale hoeveelheid huishoudelijk afval gedaald met 45 kg per inwoner of 181 kt ten opzichte van 2013. In de periode tussen 2013 en 2017, zien we een dalende trend voor zowel het selectief ingezamelde afval als het restafval.
In 2019 observeren we een stijging van de totale hoeveelheid huishoudelijk afval. Die is te verklaren door een stijging van de selectieve inzameling van houtafval, bouw- en sloopafval, groenafval, PMD en GFT. De hoeveelheid restafval is in diezelfde periode wel blijven dalen.
De totale afvalproductie daalt in 2018 meer dan het huishoudbudget waardoor we kunnen spreken van een ontkoppeling. Het valt op dat de ontkoppelingsindex in 2014 relatief hoog was, omdat de hoeveelheid afval toen opvallend gedaald was. Dat was voornamelijk te wijten aan een vermindering van het ingezamelde bouw- en sloopafval.
Zoals te zien in de onderstaande grafiek zijn er geen gegevens voor de oneven jaren aangezien Statbel dan geen huishoudbudgetonderzoek uitvoert.
Alle lidstaten van de Europese Unie zijn verplicht om de totale hoeveelheden (per inwoner) geproduceerd en verwerkt huishoudelijk afval (excl. bouw- en sloopafval) te rapporteren. De grafiek hieronder geeft de hoeveelheid huishoudelijk afval per lidstaat weer. In Vlaanderen werd er in 2019 423 kg per persoon ingezameld.
Waar willen we naartoe?
In een circulaire economie streven we naar een daling van de productie van huishoudelijk afval. Dat betekent namelijk dat er meer materialen en producten een tweede leven krijgen, dat er bewuster is geconsumeerd of dat er meer producten hersteld zijn. De afvalberg verkleinen is dus een belangrijke doelstelling als we willen afstappen van het lineaire economische model.
Wat meet deze indicator?
Om het verband tussen de huishoudelijke afvalproductie en de economische realiteit te vergelijken is het interessant om de reële evolutie van de uitgaven van de Vlaamse huishoudens in kaart te brengen.
Deze evolutie wordt benaderd door de nominale uitgaven van de Vlaamse huishoudens (afkomstig van het huishoudbudgetonderzoek) te corrigeren met de index van de consumptieprijzen in België. Volgens het Uitvoeringsplan huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval moet de ontkoppeling tussen de uitgaven en de totale hoeveelheid huishoudelijke afvalstoffen, inclusief de vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen, zich verder doorzetten ten opzichte van 2012.
