Wat zien we?
Het aantal ingezamelde banden schommelt al een aantal jaar rond de 100%. De laagste hoeveelheid werd gemeten in 2011 (88%) en de hoogste in 2020 (101%). Hoewel er tussen 2013 en 2015 een stijging te zien was in het hergebruik, is dat in 2022 weer gedaald tot 3%. Deze daling lijkt overeen te komen met een stijging van de recyclage. Momenteel wordt het grootste deel van de ingezamelde banden (tussen 70% en 93%) gerecycleerd tot rubbergranulaat. De hoogste waarde werd bereikt in 2022. Tussen 2010 en 2012 was er een stijging in de herprofilering van het aantal ingezamelde banden tot 15% maar in 2022 is dat cijfer terug gezakt naar 3%. We zien in de periode 2010-2022 wel een daling van het aandeel ingezamelde banden dat verbrand wordt. In 2022 gebeurde dat met nog maar 0,2% van alle ingezamelde banden.
Waar willen we naartoe?
Om de waarde van materialen zo lang mogelijk te behouden moeten we streven naar een maximale valorisatie van afgedankte banden . Het doel is om banden en hun materialen zo lang mogelijk in de cyclus te houden en voorrang te geven aan de hogere CE strategieën, namelijk hergebruik en herprofilering.
De verschillende strategieën voor de valorisatie afgedankte banden zijn:
- Hergebruik: dit is de meest waardevolle mogelijkheid, zowel op economisch vlak als op vlak van materialengebruik. Het potentieel van deze strategie hangt echter af van de kwaliteit van de banden.
- Herprofilering: deze strategie wordt enkel toegepast op banden van vrachtwagens en houdt in dat de banden onderhouden worden met het oog op een langer gebruik.
- Recyclage: hierbij worden de banden verwerkt tot granulaat dat vervolgens gebruikt wordt voor kleine wielen, tegels en tapijten. Een klein deel wordt ook gebruikt als reductoren voor de staalproductie.
- Energetische valorisatie: hier worden de banden gebruikt in de cementindustrie of (een klein deel) in pyrolyse-installaties voor energieproductie.
Momenteel betekent recyclage vooral downcycling van materialen. Om de waarde van deze oplossingen beter te begrijpen in het kader van een circulaire economie moeten we onderzoeken wat er vervangen werd en wat de bredere impact is van deze vervangingen.
Wat meet deze indicator?
De gegevens bevatten het aantal ingezamelde banden in België en de procentuele verdeling ervan over de verschillende verwerkingsprocessen. De hoeveelheid banden omvat alle soorten banden: van auto’s, vrachtwagens en van landbouw- en industriële machines. De gegevens zijn afkomstig van Recytyre via de OVAM. Recytyre is een beheersorganisme dat instaat voor de inzameling en verwerking van oude banden en biedt informatie over de prestaties van deze processen. Het aantal ingezamelde banden is enkel beschikbaar voor heel België, maar we gaan ervan uit dat de situatie in Vlaanderen gelijkaardig is.
